Reforma Kodeksu postępowania cywilnego 2019

Reforma Kodeksu postępowania cywilnego 2019 r. – co warto wiedzieć przed 07 listopada 2019 r.

Ustawa z dnia 04.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz innych ustaw wprowadziła pierwszą od kilku lat tak szeroką reformę Kodeksu postępowania cywilnego. Ma być szybko i skutecznie – to główne cele jakie przyświecały Projektodawcom ustawy. Najważniejsze zmiany przedstawiamy poniżej.

1. Odpowiedź na pozew – już nie -„mogę”, a „muszę”

Po zmianach Sąd będzie wyznaczał termin na skierowanie odpowiedzi na doręczony pozew. Termin ten uzależniony będzie od zawiłości sprawy, z zastrzeżeniem, że minimalny czas wynosi 2 tygodnie. W przypadku braku odpowiedzi w zakreślonym terminie, Sąd będzie miał podstawę do wydania wyroku zaocznego.
Skutek: Sąd już przed pierwszą rozprawą zna wstępne stanowiska obu stron.

2. Doręczenie już nie takie „fikcyjne”

Jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.
Powód w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania, składa do akt potwierdzenie doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika albo zwraca pismo i wskazuje aktualny adres pozwanego lub dowód, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie. Po bezskutecznym upływie terminu sąd może zawiesić postępowanie.
Za doręczenie na jeden adres oznaczonego pisma w sprawie (niezależnie od liczby adresatów tego pisma) i liczby podjętych prób doręczenia – opłata komornicza wyniesie 60 złotych. Dodatkowa opłata w wysokości 20 zł, jeśli odległość między siedzibą kancelarii a miejscem czynności przekracza 10 km. Za ustalenie aktualnego adresu opłata wyniesie 40 zł. Tym samym za doręczenie jednego listu opłata może wynieść do 120 złotych.

3. Plan rozprawy

W przypadku braku chęci polubownego zakończenia sporu, Sąd wraz ze stronami będzie przygotowywał plan rozprawy.

Plan rozprawy będzie zawierał, m. in.:

• żądania stron,
• fakty sporne między stronami,
• określenie kolejnych czynności,
• terminy przeprowadzania dowodów,
• terminy posiedzeń, w tym termin zamknięcia rozprawy i ogłoszenia wyroku.

Skutek: wszystkie twierdzenia, co do zasady, będą musiały być zgłaszane do czasu zatwierdzenia planu.
Wyjątek: możliwość zgłoszenia twierdzeń w późniejszym czasie pod warunkiem uprawdopodobnienia, że nie było to możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później).
Nie obędzie się bez dodatkowych opłat. W przypadku, gdyby strony chciały powołać dodatkowego świadka, nie ujętego wcześniej w planie rozprawy, trzeba będzie dokonać opłaty w wysokości 100 zł.
Obecność powoda na rozprawie przygotowawczej jest obowiązkowa. W przypadku jego niestawiennictwa, sąd może umorzyć postępowanie. Skutkiem niestawiennictwa pozwanego będzie brak wpływu na kształt planu rozprawy oraz możliwość zapłaty wyższych kosztów procesu.

4. Rozprawy „dzień po dniu”

Docelowo, Sąd ma dążyć do rozstrzygnięcia sprawy na pierwszym terminie. W przypadku braku takiej możliwości spowodowanej na przykład niemożnością przeprowadzenia wszystkich dowodów podczas jednego posiedzenia, kolejne rozprawy mają być wyznaczane w kolejnych dniach, tak aby upływ czasu pomiędzy kolejnymi posiedzeniami nie był zbyt długi.

5. Zakaz wykorzystywania uprawnień procesowych

Zgodnie z głównym celem przeprowadzenia reformy Kodeksu postępowania cywilnego jest szybkość przeprowadzenia procesu. W związku z tym Ustawodawca wprowadził zakaz korzystania z uprawnień procesowych niezgodnych z celem, dla których je ustanowiono.
Konsekwencje dla osób nieprzestrzegających powyższej reguły? Możliwość otrzymania grzywny oraz zwrotu podwyższonej stawki kosztów procesu.

6. Stop fikcyjnym „potrąceniom”

Zarzut potrącenia jest jednym z najczęściej używanych przez pozwanych instrumentów procedury cywilnej. Najnowsza nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego wprowadziła ograniczenie, którego celem jest zapobieżenie sytuacji podnoszenia fikcyjnych zarzutów, skutkiem czego jest przedłużenie postępowania. Zgodnie z brzmieniem art. 2031 Kodeksu postępowania cywilnego, podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego.
Nadto pozwany może podnieść zarzut potrącenia nie później niż przy wdaniu się w spór co do istoty sprawy albo w terminie dwóch tygodni od dnia, gdy jego wierzytelność stała się wymagalna.

7. Zażalenie już nie tylko do Sądu II instancji

Zażalenia m. in. na postanowienie w sprawie skazania świadka na grzywnę, odmowy zwolnienia od kosztów, czy skargi na czynności referendarza, będą rozpoznawane przez sąd I instancji, ale w innym składzie.
Skutek i cel: skrócenie czasu rozpoznawania środka odwoławczego.

8. Apelacja wprost do Sądu II instancji

Apelacja od wyroku Sądu I instancji będzie wnoszona już bezpośrednio do Sądu II instancji z pominięciem Sądu, który wydał wyrok. Jeżeli jednak Sąd II instancji uchyli wyrok i zwróci sprawę do ponownego rozpoznania, Sąd I instancji rozpozna ją w tym samym składzie.

9. Pusta sala już nie będzie regułą

Po nowelizacji, Sędzia nie będzie miał obowiązku ogłoszenia wyroku nawet gdy na posiedzenie nikt się nie stawił. W takim wypadku wyrok będzie uznany za odczytany z momentem zakończenia posiedzenia.

10. Płatne uzasadnienie wyroku

Wniosek o uzasadnienie wyroku będzie musiał zawierać:

• informację, czy uzasadnienie ma dotyczyć całego wyroku, czy tylko części do której ewentualnie strona złoży apelację.
• opłatę od wniosku w wysokości 100 zł.

11. A gdy mowa o opłatach…

Nowelizacja objęła również koszty sądowe, m. in. związane ze złożeniem pozwu do Sądu. Granicę opłaty stosunkowej podniesiono do 200 tysięcy złotych. W sprawach poniżej 20 tysięcy złotych będzie pobierana opłata stała w kwoce od 30 do 1000 zł.
Zmiany przepisów dotyczących opłat już obowiązują.

12. Dla przedsiębiorców sprawy gospodarcze

Do procedury cywilnej ponownie wprowadzono sprawy gospodarcze, które będą prowadzone w sporach z udziałem przedsiębiorców. Postępowanie to będzie opierało się głównie na dowodach z dokumentów, a w dalszej kolejności na dowodach z zeznań świadków. Z założenia ma to być procedura szybka, ale bardziej skomplikowana.

Autor: Angelika Czubińska – aplikant radcowski

W razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości jesteśmy do dyspozycji – doświadczeni radcy prawni Wrocław, okolice i online.