Czy możliwe jest wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie urlopu bez wypłaty ekwiwalentu?

Prawo pracy szczegółowo określa, kiedy pracodawca może rozwiązać stosunek pracy, a kiedy obowiązuje tzw. ochrona pracownika. Jednym z częstych pytań jest to, czy wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie urlopu jest w ogóle dopuszczalne i czy w takiej sytuacji przysługuje pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Odpowiedź zależy od rodzaju urlopu, podstawy rozwiązania umowy oraz okoliczności, w jakich dochodzi do zakończenia zatrudnienia.

Wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie urlopu – ogólne zasady

Zgodnie z art. 41 Kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika ani w czasie jego innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o ile nie upłynął okres uprawniający do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Oznacza to, że co do zasady wypowiedzenie umowy w trakcie urlopu wypoczynkowego jest niedopuszczalne.

Inaczej sytuacja wygląda po stronie pracownika – ten ma prawo złożyć wypowiedzenie nawet w trakcie urlopu. Nie ma żadnych ograniczeń co do momentu złożenia takiego oświadczenia. W takiej sytuacji okres wypowiedzenia biegnie normalnie, nawet jeśli pracownik przebywa poza miejscem pracy.

Jeżeli jednak z przyczyn organizacyjnych lub ekonomicznych następuje likwidacja zakładu pracy, wypowiedzenie może zostać złożone także osobie przebywającej na urlopie. Wtedy nie obowiązuje ochrona z art. 41 Kodeksu pracy.

Wypowiedzenie umowy w trakcie urlopu wypoczynkowego a ekwiwalent

Urlop wypoczynkowy jest okresem, w którym pracownik korzysta z prawa do odpoczynku. W czasie jego trwania pracodawca nie może złożyć wypowiedzenia – wyjątkiem jest wspomniana likwidacja lub upadłość firmy. Jeśli jednak umowa zostanie rozwiązana po zakończeniu urlopu, pracodawca ma obowiązek rozliczyć się z pracownikiem z niewykorzystanego urlopu.

Zgodnie z art. 171 § 1 Kodeksu pracy, w razie niewykorzystania przysługującego urlopu z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracownikowi należy się ekwiwalent pieniężny. Nie ma więc możliwości legalnego „ominięcia” tego obowiązku. W praktyce oznacza to, że wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie urlopu bez wypłaty ekwiwalentu byłoby sprzeczne z prawem.

Przykład:
Jeśli pracownik w sierpniu korzysta z urlopu, a pracodawca postanawia rozwiązać umowę z końcem września, to po zakończeniu stosunku pracy musi wypłacić ekwiwalent za niewykorzystane dni urlopu, o ile nie zostały one wcześniej wykorzystane w naturze.

Wypowiedzenie umowy w trakcie urlopu wychowawczego – ochrona pracownika

Urlop wychowawczy podlega szczególnej ochronie. W okresie jego trwania pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę (art. 186⁸ § 1 Kodeksu pracy). Jedynymi wyjątkami są sytuacje, w których:

• pracodawca ogłasza upadłość lub likwidację,
• zachodzą przesłanki do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. dyscyplinarka).

W praktyce więc wypowiedzenie umowy w trakcie urlopu wychowawczego jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach, a ochrona zatrudnienia ma charakter bezwzględny. Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownikowi przysługuje prawo do powrotu na dotychczasowe stanowisko lub, jeśli to niemożliwe, na stanowisko równorzędne.

W przypadku rozwiązania umowy po zakończeniu urlopu, pracodawca nie wypłaca ekwiwalentu za urlop wychowawczy – ten bowiem nie jest urlopem płatnym i nie generuje prawa do ekwiwalentu. Ewentualny ekwiwalent dotyczy jedynie niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, który przysługiwał pracownikowi przed przejściem na wychowawczy.

Wypowiedzenie umowy o pracę na urlopie macierzyńskim

Równie silną ochronę zapewnia urlop macierzyński. Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy z pracownicą w ciąży ani w czasie urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem – podobnie jak w poprzednich przypadkach – jest ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy albo rozwiązanie umowy z winy pracownicy.

Warto jednak podkreślić, że pracownica może sama złożyć wypowiedzenie w trakcie urlopu macierzyńskiego, jeśli chce zakończyć stosunek pracy lub podjąć zatrudnienie u innego pracodawcy po jego zakończeniu.

W przypadku rozwiązania umowy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, pracodawca również musi rozliczyć się z ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, jeśli taki pozostał.

Podsumowanie – kiedy wypowiedzenie na urlopie jest możliwe?

Podstawowa zasada brzmi: pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w trakcie urlopu (wypoczynkowego, macierzyńskiego ani wychowawczego), chyba że dochodzi do likwidacji lub upadłości firmy. W każdej innej sytuacji takie działanie byłoby niezgodne z prawem i mogłoby zostać skutecznie podważone przez pracownika w sądzie pracy.

Pracownik natomiast może złożyć wypowiedzenie w dowolnym momencie, również podczas urlopu. Wtedy okres wypowiedzenia biegnie normalnie, a w dniu rozwiązania umowy należy rozliczyć wszystkie należności, w tym ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

Jeżeli masz wątpliwości, czy możliwe jest wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie urlopu, jakie prawa przysługują pracownikowi w takiej sytuacji oraz kiedy pracodawca może skutecznie zakończyć stosunek pracy – skontaktuj się z nami telefonicznie pod numerem +48 609 778 918.

Doświadczony radca prawny z Wrocławia dokładnie przeanalizuje Twoją sytuację, wskaże, jakie działania są zgodne z Kodeksem pracy, przygotuje niezbędne pisma oraz zadba o ochronę Twoich praw pracowniczych i finansowych.