Władza rodzicielska rodziców żyjących w rozłączeniu
Władza rodzicielska rodziców żyjących w rozłączeniu
Zgodnie z art. 97 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego „Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.” Zatem władza rodzicielska to zdecydowanie zarówno obowiązki, jak i uprawnienia w stosunku do osoby i majątku dziecka. O istotnych sprawach dziecka, rodzice rozstrzygają wspólnie. Jeżeli strony nie potrafią dojść do porozumienia wówczas kwestie te rozstrzyga Sąd opiekuńczy.
Pojęcie istotnych spraw dziecka ma charakter nieostry (Komentarz do art. 97 red. Osajda 2017, wyd. 1/J. Słyk). Zgodnie z doktryną, istotne sprawy muszą być ważne z punktu widzenia sprawowania pieczy nad dzieckiem. Sam konflikt między rodzicami powinien decydować o uznaniu sprawy za istotną, co podyktowane jest dobrem dziecka. Ustawodawca jednak nie określił katalogu istotnych spraw dziecka. W sprawach mało istotnych, każdy z rodziców może działać samodzielnie, bez konieczności konsultacji z drugim rodzicem. Zatem na przykład w kwestii wyboru kierunku edukacji małoletniego, koniecznym jest aby rodzice podjęli wspólną decyzję, gdyż zdecydowanie jest to istotna sprawa dziecka, mająca wpływ na jego dalszy rozwój. Jednak kwestia, na przykład, odbioru dziecka z przedszkola przez osobę upoważnioną przez jednego z rodziców nie może zostać zakwestionowana przez drugiego, gdyż każdy z rodziców może w tym obszarze podejmować decyzje samodzielnie.
Komu przysługuje władza rodzicielska?
Władza rodzicielska przysługuje każdemu z rodziców, bez względu na to, czy żyją w związku formalnym czy nieformalnym w takim samy zakresie, aż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości. Są jednak sytuacje, w których rodzic może zostać pozbawiony władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 111 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.
Co dzieje się z władza rodzicielską, gdy rodzice dziecka nie żyją razem? Kwestia ta została unormowana w art. 107 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W przypadku, gdy dziecko pozostaje tylko pod opieką jednego z rodziców, drugi z nich nie traci przez ten fakt władzy rodzicielskiej. Jednakże, jeżeli przemawia za tym dobro dziecka, Sąd opiekuńczy może określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd może również powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców. Wówczas drugiemu z rodziców zostaje ona ograniczona do wykonywania wskazanych przez sąd obowiązków oraz uprawnień, zgodnie z dobrem dziecka.
Zakres władzy rodzicielskiej wyznacza przede wszystkim dobro dziecka. Mimo, iż w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym jest szereg odwołań do dobra dziecka, ustawodawca nie stworzył definicji legalnej tego pojęcia. Zatem przy wykładni dobra dziecka znaczącą rolę odgrywa doktryna i judykatura. Sad Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 lutego 1997 r., II CKN 90/96 wskazał, że „pojęcie dobra dziecka z jednej strony obejmuje całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych, przykładowo takich jak rozwój fizyczny i duchowy, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia, z drugiej zaś – ma ono wyraźny wymiar materialny. Polega on na konieczności zapewnienia dziecku środków do życia i realizacji celów o charakterze osobistym, a w wypadku gdy ma ono swój majątek, także na dbałości o jego interes majątkowy”.
Autor: Angelika Czubińska – aplikant radcowski
Przepisy, artykuły, ustawy – tak naprawdę niemal wszystko, co dotyczy aspektów prawnych, bywa bardzo często trudne do zrozumienia. Dlatego praktycznie zawsze najrozsądniejszym krokiem jest skonsultowanie się z radcami prawnymi z Wrocławia – MS Kancelaria zaprasza!