Alimenty dla rodziców od dziecka

Obowiązek alimentacyjny w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym opisany został w art. 128 ustawy. Zgodnie z jego treścią: „Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.”

Oznacza to zatem nie tylko, że alimenty zasądza się na rzecz dzieci od ich rodziców, co jest powszechnie znane, ale także prawo przewiduje sytuację odwrotną, kiedy to dzieci zobowiązane są do świadczenia alimentacyjnego względem swoich rodziców.

Kiedy rodzić może domagać się alimentów od dziecka?

Aby rodzic mógł otrzymywać alimenty od dziecka powinien on złożyć pozew do Sądu, w którym wykaże, że znajduje się w niedostatku i jego sytuacja życiowa nie pozwala mu na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Jeśli rodzic pozostaje w związku małżeńskim, wówczas to małżonek w pierwszej kolejności zostaje obciążony obowiązkiem alimentacyjnym.

Z drugiej zaś strony alimenty mogą zostać nałożone tylko na pełnoletnie dzieci, które posiadają wystarczające możliwości zarobkowe i majątkowe.

Niedostatek a konieczność płacenia alimentów dla rodziców

Ustawodawca nie definiuje pojęcia niedostatku w przepisach prawa, w orzecznictwie jednak przyjęło się, że jest to brak wystarczających środków na pokrycie usprawiedliwionych potrzeb np. zakup leków, jedzenia, ubrań czy opłacenie mieszkania.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 października 2011r.: „O osobie ubiegającej się o alimenty z powodu niedostatku można mówić wówczas, gdy nie potrafi ona zaspokoić samodzielnie swych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego, przy czym „nie potrafi” to znaczy, że nie posiada dostatecznych środków pomimo podejmowania starań, by je pozyskać.” Oznacza to zatem, że brak wystarczających środków na pokrycie podstawowych kosztów utrzymania nie może wynikać z winy rodzica np. z powodu choroby alkoholowej bądź niechęci do pracy. Jest to kluczowe przy ocenie zasadności przyznania alimentów.

Wysokość alimentów dla rodzica

Należy mieć także na uwadze, że wypełnianie obowiązku alimentacyjnego nie musi przybierać formy finansowej. Nie ma przepisu, który regulowałby tę kwestię. Sąd przyznając alimenty rodzicowi może wskazać, że dziecko będzie wypełniać ten obowiązek np. w formie dostarczania żywności, ubrań bądź leków.

Przy zasądzeniu alimentów Sąd bierze pod uwagę zarówno usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej, jak i możliwości zarobkowe oraz majątkowe osoby zobowiązanej. Na tej podstawie orzeka o zasadności przyznania alimentów oraz ich ewentualnej wysokości i formy w jakiej będą świadczone.

Czy dziecko może uchylić się od płacenia alimentów?

Art. 135 KRO reguluje zakres świadczeń alimentacyjnych, zgodnie z którym Sąd bada zarobkowe i majątkowe możliwości dziecka. Jeżeli dziecko wykaże, że samo żyje w niedostatku i nie ma możliwości płacenia alimentów bez uszczerbku dla utrzymania siebie i swojej rodziny, może ono zostać zwolnione z obowiązku alimentacyjnego względem swoich rodziców. Sąd nie przyzna alimentów także, gdyby istniało uzasadnione ryzyko, że ich zasądzenie mogłoby doprowadzić zobowiązanego do niedostatku i braku możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb swojej rodziny.

Dziecko może również wykazać, że rodzic np. ukrywa swoje dochody, jest winien swojemu niedostatkowi lub udowodnić, że ma możliwości do samodzielnego utrzymania się.

Innym argumentem, dla którego Sąd może oddalić pozew o alimenty jest sytuacja, w której rodzic wcześniej nie dopełniał swoich obowiązków względem dziecka np. zaniedbywał je w dzieciństwie, nie utrzymywał z nim kontaktu, nie sprawiał nad nim opieki albo stosował wobec niego przemoc. Na tej podstawie Sąd może uznać, że przyznanie alimentów mogłoby być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W związku z tym, że są różne sytuacje życiowe, a przepisy bywają trudne do zrozumienia, warto skorzystać z pomocy profesjonalisty, jakim jest, chociażby radca prawny Wrocław, ale i nie tylko!  Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani dodatkowymi informacjami, zapraszamy do kontaktu mailowego na adres: m.sygula@mskancelaria.com, telefonicznego pod numerem +48 609778918 lub skorzystania z formularza kontaktowego celem umówienia wizyty.