Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec pełnoletnich dzieci

Jak stanowi art.  133 § 1 KRO: „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”

Zgodnie  zatem z aktualnie obowiązującymi przepisami obowiązek alimentacyjny rodziców nie wygasa automatycznie wraz z osiągnięciem przez dziecko pełnoletniości, bowiem przesłanką obowiązku alimentacyjnego jest niezdolność do samodzielnego utrzymania, a nie wiek dziecka.

Jak czytamy w orzecznictwie sądów powszechnych:

W nadal aktualnej uchwale Sądu Najwyższego z 16.12.1987 r., III CZP 91/86,  Sąd wskazał, że „Uzyskanie pełnoletności nie zmienia sytuacji prawnej dziecka w zakresie alimentów, jeżeli dziecko pobiera naukę w szkole lub na uczelni i czas na nią przeznaczony wykorzystuje rzeczywiście na zdobywanie kwalifikacji zawodowych”.

„Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletność brać należy także pod uwagę, czy wskazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki.” Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 14 listopada 1997 r. III CKN 257/97

„Studia dziecka mogą przedłużać obowiązek utrzymywania dorosłego dziecka jeżeli odpowiadają uzdolnieniom oraz pracowitości uprawnionego. Obowiązek rodziców ustaje, jeśli dziecko ze swej winy nie czyni należytych postępów w nauce. Tę regułę należy odpowiednio zastosować do wypadków utraty przez studenta prawa do pomocy stypendialnej, wpływającej na zakres świadczeń zobowiązanego.” Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 31 marca 1998 r. II CKN 502/97

 „Wprawdzie obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka nie wygasa z osiągnięciem przez dziecko jakiegoś określonego wieku, a w szczególności przez uzyskanie przez nie pełnoletności. Stosownie bowiem do przepisów art. 133 w zw. z art. 96 KRO rodzice powinni w miarę swych możliwości „troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień”. Jeżeli więc uzdolnienia dziecka przemawiają za tym, że w celu ich należytego wykorzystania dla dobra społeczeństwa powinno ono odbyć studia wyższe, obowiązek alimentacyjny rodziców powinien w zasadzie trwać do czasu ukończenia tych studiów. Niemniej jednak nie można przyjąć, by rodzice byli obowiązani dostarczać środków utrzymania dziecku, które będąc już przygotowane należycie do wykonywania przez nie odpowiedniego dla niego zawodu, podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w studiach się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy studiów w przewidzianym programem okresie.” WyrokSądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 8 sierpnia 1980 r. III CRN 144/80

Podsumowując wskazać należy, że w każdy wypadku należy indywidualnie oceniać, czy pełnoletnie dziecko jest już w stanie utrzymać się samodzielnie.

W przypadku gdy w ocenie rodzica  czas pobierania nauki wydłuża się nadmiernie, gdy studiujące dziecko nie czyni należytych postępów w nauce, nie zdaje egzaminów czy powtarza lata nauki na uczelni,  lub gdy jest w stanie się samodzielnie utrzymać, a także w sytuacji gdy świadczenie alimentacyjne na rzecz pełnoletniego dziecka stanowiłoby dla rodzica nadmierny uszczerbek, obowiązany do alimentów może podjąć kroki w celu uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Każdorazowo będzie to podlegało ocenie sądu orzekającego w sprawie.

Art. 133 § 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Potrzebujesz wsparcia w zakresie obowiązku alimentacyjnego? Radca prawny Wrocław może Ci pomóc – zadzwoń lub napisz do MS Kancelarii.