Wypowiedzenie warunków pracy i płacy

Wypowiedzenie warunków pracy i płacy

W jakim przypadku pracodawca zmieniając warunki pracy ma obowiązek dokonania wypowiedzenia warunków pracy i płacy?

Wypowiedzenie warunków pracy i płacy, zwane również wypowiedzeniem zmieniającym, ma na celu przekształcenie stosunku pracy poprzez zmianę istotnych warunków pracy i płacy.

W przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy o pracę, jego celem nie jest zakończenie stosunku pracy, a jedynie jego zmiana.

Zgodnie z art. 42 kodeksu pracy: Art. 42 [Wypowiedzenie zmieniające]

§ 1. Przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.
§ 2. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.
§ 3. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.

Forma wypowiedzenia zmieniającego oraz prawa przysługujące pracownikowi, który takie wypowiedzenie otrzymał

Warunkiem dokonania wypowiedzenia zmieniającego (wypowiedzenie warunków pracy i płacy) jest przedstawienie na piśmie nowych warunków pracy i płacy. Pracownik może do upływu połowy przysługującego mu okresu wypowiedzenia, (uzależnionego od rodzaju umowy o pracę), przyjąć lub odrzucić propozycje nowych warunków. Informacja o trybie przyjęcia lub odrzuceniu nowych warunków powinna być zamieszona przez pracodawcę w piśmie stanowiącym wypowiedzenie. Nie ma wymogu zachowania określonej formy dla oświadczenia pracownika. Brak oświadczenia pracownika prowadzi do przyjęcia przez niego nowych warunków pracy lub płacy. Jeśli pracownik odmawia przyjęcia nowych warunków płacy, umowa ulega rozwiązaniu z upływem wypowiedzenia, przy czym rozwiązanie takie pociąga za sobą wszystkie skutki rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę.

Co w przypadku gdy pracodawca nie zamieści w wypowiedzeniu informacji o przysługującym pracownikowi prawie do odmowy przyjęcia nowych warunków pracy ?

W takiej sytuacji pracownik zachowuje prawo wypowiedzenia się, aż do końca okresu wypowiedzenia.

Do wypowiedzenia warunków pracy i płacy stosuje się ogólne postanowienia dotyczące wypowiadania umów o pracę. Dla swojej skuteczności wymaga zaistnienia rzeczywistej przyczyny  zmianę treści stosunku pracy. Może być ono uzasadnione zarówno przyczynami stanowiącymi podstawę wypowiedzenia umowy o pracę, jak i innymi przyczynami adekwatnymi do wypowiedzenia warunków pracy i płacy.
Pracodawca ma obowiązek konsultacji z zakładową organizacją związkową (jeżeli taka jest w zakładzie pracy), jak również aktualny pozostaje zakaz dokonania wypowiedzenia w stosunku do pracowników podlegających szczególnej ochronie stosunku (działacze związkowi, pracownicy na urlopach macierzyńskich i innych oraz pracownicy objęci szczególną ochroną na podstawie kodeksu pracy i innych przepisów).

Wybrane tezy z orzecznictwa:

1. „W sprawie o uznanie wypowiedzenia zmieniającego za bezskuteczne (przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach) nie jest istotne, czy pracownik odmówił przyjęcia zaproponowanych warunków.” (Wyrok SN z dnia 1 lutego 2000 r., sygn. akt: I PKN 515/99
2. „Obniżenie pracownikowi kategorii zaszeregowania, przewidzianej w umowie o pracę – dokonane w związku z podwyższeniem w układzie zbiorowym pracy stawek wynagrodzenia, przewidzianych dla poszczególnych kategorii zaszeregowania – nie wymaga wypowiedzenia warunków płacy, jeżeli wysokość wynagrodzenia za pracę nie ulega obniżeniu” . (Uchwała SN z dnia 20 czerwca 1980 r., sygn. Akt: I PZP 15/80)
3. „Zmiana zakresu czynności pracownika nie stanowi istotnej zamiany warunków pracy wymagającej wypowiedzenia zmieniającego, jeśli czynności, które ma wykonywać zatrudniony, nie wykraczają poza obowiązki związane z pełnioną przez niego funkcją.” (Wyrok SN z dnia 21.02.2017 r., sygn. akt: II PK 381/15)
4. „Negatywna ocena pracownika, który wskutek niedostatecznego przygotowania zawodowego i praktycznego nie potwierdził zakładanej przez pracodawcę przydatności do pełnienia funkcji kierowniczej, stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia warunków pracy (art. 45 par. 1 w związku z art. 42 par. 1 KP)” (Wyrok SN z 17.02.1998 r., sygn. akt: I PKN 502/97)
5. „Racjonalizacja zatrudnienia zmierzająca do obniżenia kosztów działalności pracodawcy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia zmieniającego.” (Wyrok
   SN z dnia 16 czerwca 1999 r., sygn. akt: I PKN 106/99)

Istotne informacje dotyczące wypowiedzenie warunków pracy i płacy

Wypowiedzenia zmieniającego nie należy mylić z przewidzianą w kodeksie pracy możliwością powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Taka sytuacja jest dopuszczalna i nie wymaga wypowiedzenia warunków pracy i płacy.

Zachęcamy do kontaktu! Radca prawny Wrocław, a może porady online? Jesteśmy do Twojej dyspozycji.