Wyobraźmy sobie hipotetyczny stan faktyczny: Sąd zasądził na rzecz małoletniego sześcioletniego Jasia alimenty w wysokości 500 zł. Mijają kolejne lata, mały Jaś już nie jest taki mały i chce, aby nazywać go Jankiem – w końcu ma już 11 lat. Janek zmienił przedszkole na szkołę podstawową, na nosie pojawiły okulary, a zamiast bawić się resorakami, woli iść na trening piłki nożnej, na który mama zapisała go dwa lata temu.
Trening, no właśnie, Janek zapomniał powiedzieć mamie, że buty które nie dawno mu kupiła do gry są już za małe. W zasadzie koszulka i spodenki sportowe też by się przydały – kupione pare miesięcy temu już się nie nadają. Lista kosztów rośnie, a alimenty…, a alimenty od paru lat są na tym samym poziomie.
Czy tak powinno być? Odpowiedź na powyższe pytanie jest jedna – NIE.
Zgodnie z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Natomiast w przypadku, gdy powyższe elementy ulegną zmianie, np. jak w naszym kazusie, usprawiedliwione potrzeby małoletniego, można, na podstawie art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego żądać zmiany orzeczenia zasądzającego alimenty.
W naszym kazusie, niewątpliwe usprawiedliwione potrzeby małoletniego zwiększyły się – Janek uczy się już w szkole podstawowej, chodzi na treningi piłki nożnej, przez co również zaistniała konieczność częstszej wymiany odzieży sportowej. Dodatkowo Janek musi nosić okulary korekcyjne z uwagi na ujawnioną wadę wzroku.
Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie. Tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do podwyższenia (obniżenia) alimentów.
Zgodnie z orzecznictwem, rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty lub w dacie zawarcia ugody ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu bądź obniżeniu (tak wyrok SN z dnia 25 maja 1999 roku, I CKN 274/99). Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków (tak wyrok Sądu Najwyższego z 1969.03.26, sygn. III CRN 54/69).
Podkreślić jednak należy, iż to na stronie wnoszącej pozew o podwyższenie (obniżenie) alimentów ciąży obowiązek wykazania, iż od ostatniego wyroku w tym przedmiocie nastąpiły zmiany, chociaż nie zwalnia to również Sądu z działania z urzędu przez wzgląd na dobro dzieci. W przypadku problemów dotyczących alimentów zachęcamy do skorzystania z pomocy specjalistów, czyli w tym przypadku radców prawnych we Wrocławiu lub online – MS Kancelaria.