Prawo e-commerce i umowy online – co musisz wiedzieć jako przedsiębiorca i konsument?

W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój handlu elektronicznego. Zakupy online stały się codziennością dla milionów Polaków, a sprzedaż internetowa to dla wielu firm podstawowy kanał działalności. Wraz z rozwojem e-commerce rośnie również znaczenie przepisów prawnych, które regulują tę sferę. Zarówno przedsiębiorcy prowadzący sklepy internetowe, jak i konsumenci powinni znać swoje prawa i obowiązki związane z zawieraniem umów online.

Podstawy prawne e-commerce w Polsce

Prawo e-commerce w Polsce opiera się przede wszystkim na:

• Kodeksie cywilnym (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) – prawo cywilne reguluje ogólne zasady zawierania umów;
• Ustawie o prawach konsumenta z 30 maja 2014 r. – określa prawa konsumentów przy zakupach na odległość;
• Ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną z 18 lipca 2002 r. – reguluje działalność online;
• RODO – Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 o ochronie danych osobowych;
• Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i przepisach dotyczących reklamy.

Dodatkowo, jeśli sprzedajesz towary lub usługi na rynkach zagranicznych w Unii Europejskiej, musisz uwzględniać przepisy unijne, w tym dyrektywę Omnibus oraz przepisy dotyczące geoblokowania.

Umowa zawarta na odległość – definicja i zasady

Umowa zawarta online to tzw. umowa zawarta na odległość, czyli bez fizycznej obecności stron, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość – np. Internetu, telefonu, maila.

Dla ważności takiej umowy konieczne jest:

• przedstawienie konsumentowi jasnych i zrozumiałych informacji przed zawarciem umowy,
• umożliwienie akceptacji regulaminu lub warunków sprzedaży,
• potwierdzenie zawarcia umowy – najczęściej poprzez e-mail.

Obowiązki informacyjne sprzedawcy internetowego

Każdy przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy ma obowiązek rzetelnego informowania klientów. Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, przed zawarciem umowy należy podać m.in.:

• dane identyfikacyjne przedsiębiorcy (nazwa firmy, adres, NIP, e-mail, telefon);
• istotne cechy towaru lub usługi;
• całkowitą cenę (wraz z podatkami, kosztami dostawy);
• zasady i koszty zwrotu;
• informacje o prawie odstąpienia od umowy (minimum 14 dni);
• procedurę reklamacji;
• zasady składania reklamacji i możliwości skorzystania z pozasądowego rozstrzygania sporów.

Brak lub nieprawidłowe spełnienie obowiązków informacyjnych może skutkować karami, a nawet unieważnieniem części umowy.

Prawo odstąpienia od umowy – 14 dni na zwrot

Konsument dokonujący zakupu online ma prawo odstąpić od umowy w terminie 14 dni bez podania przyczyny. Odstąpienie możliwe jest poprzez przesłanie odpowiedniego oświadczenia, a towar powinien zostać zwrócony w ciągu kolejnych 14 dni.

Wyjątki od prawa odstąpienia to m.in.:

• produkty wykonane na indywidualne zamówienie,
• artykuły szybko psujące się lub z krótkim terminem przydatności,
• produkty zapieczętowane, których po otwarciu nie można zwrócić ze względów higienicznych.

Regulamin sklepu internetowego – co powinien zawierać?

Regulamin sklepu internetowego to dokument, który precyzuje zasady zakupów, płatności, dostawy, zwrotów i reklamacji. Dobrze przygotowany regulamin zwiększa zaufanie klientów i zabezpiecza interesy sprzedawcy.

Podstawowe elementy regulaminu to:

• dane firmy,
• definicje używanych pojęć,
• zasady składania zamówień,
• dostępne formy płatności i dostawy,
• warunki odstąpienia od umowy,
• procedura reklamacji,
• ochrona danych osobowych,
• postanowienia końcowe.

Brak regulaminu lub niezgodność jego treści z obowiązującym prawem może prowadzić do kar nałożonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

Ochrona danych osobowych w e-commerce

Każdy sklep internetowy przetwarza dane osobowe klientów – imię, nazwisko, adres, numer telefonu, e-mail, dane do płatności. Obowiązkiem przedsiębiorcy jest:

• wdrożenie odpowiednich zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych,
• opracowanie i udostępnienie polityki prywatności,
• informowanie o celu i podstawie przetwarzania danych,
• umożliwienie klientom realizacji praw wynikających z RODO (prawo dostępu, sprostowania, usunięcia danych).

Za naruszenia przepisów RODO grożą wysokie kary finansowe.

Reklamacje i odpowiedzialność sprzedawcy

W przypadku zakupu towaru, który okazał się wadliwy, konsument ma prawo do reklamacji w ramach rękojmi. Obowiązuje ona przez minimum 2 lata od momentu zakupu.

Konsument może żądać:

• naprawy towaru,
• wymiany na nowy,
• obniżenia ceny,
• odstąpienia od umowy (jeśli wada jest istotna).

Sprzedawca odpowiada za wady towaru, nawet jeśli nie jest ich producentem.

Kary za naruszenia prawa e-commerce

Za nieprzestrzeganie przepisów e-commerce grożą dotkliwe sankcje, m.in.:

• kary finansowe od UOKiK,
• nakaz usunięcia naruszeń,
• negatywne konsekwencje wizerunkowe,
• w skrajnych przypadkach – postępowanie sądowe.

Dlatego tak ważne jest profesjonalne przygotowanie dokumentów sklepu i zgodność działalności z obowiązującym prawem.

Umowy online między przedsiębiorcami (B2B)

W przypadku umów zawieranych między przedsiębiorcami (B2B) przepisy dotyczące ochrony konsumenta (np. prawo odstąpienia) nie mają zastosowania, chyba że druga strona jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą i zakup nie jest związany bezpośrednio z jej działalnością zawodową.

W relacjach B2B szczególnie istotne jest:

• precyzyjne określenie warunków współpracy,
• zabezpieczenie interesów stron poprzez odpowiednie zapisy umowne,
• uregulowanie kwestii własności intelektualnej,
• przewidzenie kar umownych i zasad rozwiązywania sporów.
• 10. Podsumowanie

Prawo e-commerce to dynamicznie rozwijająca się dziedzina, która wymaga od przedsiębiorców znajomości i stosowania przepisów chroniących konsumentów oraz dbania o zgodność działalności z prawem. Odpowiednio przygotowane dokumenty, jasne zasady współpracy i dbałość o prawa klientów to nie tylko obowiązek, ale również element budowania zaufania i przewagi konkurencyjnej w świecie handlu internetowego.

Jeśli prowadzisz sklep internetowy lub planujesz rozpocząć sprzedaż online – skorzystaj z pomocy prawnika wyspecjalizowanego w e-commerce. To inwestycja, która uchroni Cię przed kosztownymi błędami i konsekwencjami prawnymi. Zachęcamy do kontaktu pod numerem +48 609778918 – radca prawny Wrocław.