Odpowiedzialność członka zarządu wobec spółki

Odpowiedzialność członka zarządu wobec spółki

Art. 293 kodeksu spółek handlowych reguluje odpowiedzialność członka zarządu za szkodę wyrządzoną spółce z o.o., w której pełni tę funkcję, poprzez działanie lub zaniechanie zawinione i sprzeczne z prawem.
Jest to odpowiedzialność wewnętrzna, w stosunku do spółki, a nie osób trzecich, osobista, nieograniczona oraz ma charakter odszkodowawczy.

Odpowiedzialność członka zarządu uzależniona jest od spełnienia następujących przesłanek:

1. niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, wynikających z pełnionej przez niego funkcji członka zarządu w spółce,
2. powstania szkody,
3. związku przyczynowego pomiędzy niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem obowiązków, a powstałą po stronie spółki szkodą,
4. istnienie winy.

Ciężar dowodu na gruncie art. 293 § 1 KSH

Spółka powinna udowodnić szkodę, niezgodne z prawem lub postanowieniami umowy działanie lub zaniechanie oraz związek przyczynowy między szkodą a tym działaniem lub zaniechaniem. Na członku zarządu lub innego organu spółki albo likwidatorze spoczywa zaś ciężar dowodu braku winy, czyli dołożenia należytej staranności przy wykonywaniu swych obowiązków (uzasadnienie wyr. SN z 24.9.2008 r., II CSK 118/08,).

W Twoim otoczeniu pojawił się problem dotyczący naruszenia prawa w związku z prowadzeniem działalności? Pomogą Ci nasi radcy prawni Wrocław lub online – jesteśmy do dyspozycji.

Odpowiedzialność a udzielone członkowi zarządu absolutorium

Fakt Udzielenia absolutorium członkowi zarządu jest okolicznością zwalniającą z odpowiedzialności na podstawie art. 293 § 1 KSH, pod warunkiem że fakty stanowiące ewentualnie podstawę tej odpowiedzialności były znane w dniu udzielania absolutorium.

Należy pamiętać, że niezależnie od powyższych przesłanek odpowiedzialności należy pamiętać, że w myśl art. 228 pkt 2 KSH dochodzenie roszczeń o naprawienie szkody powstałej przy sprawowaniu zarządu albo nadzoru musi być poprzedzone uchwałą wspólników.

Interesujące tezy z orzecznictwa:

I CSK 246/17 – wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 09-02-2018
Warunki odpowiedzialności członka zarządu za szkodę wyrządzoną spółce

1. Przepis art. 293 § 1 KSH jako jedną z przesłanek odpowiedzialności członka zarządu wymienia wyrządzenie spółce swoim bezprawnym zachowaniem szkody. W sytuacji gdy istnieje tylko prawdopodobieństwo, że taka szkoda może powstać, brak wobec tego koniecznej przesłanki, od której zależy uznanie, że członek zarządu ponosi odpowiedzialność.
2. Trafność zarzutu naruszenia art. 293 § 1 KSH w zw. z art. 201 KSH będzie można ocenić dopiero w sytuacji, gdy zostanie wykazane, że zaniechanie członka zarządu doprowadziło do wyrządzenia spółce szkody. Należy jednak stwierdzić, że nie jest wykluczone, aby oceniając zachowanie członka zarządu, który zgodnie z art. 201 KSH jest zobowiązany do takiego zachowania, które nie prowadzi do wyrządzenia spółce szkody, uznać, iż w konkretnej sytuacji przekroczył on dopuszczalne ryzyko biznesowe i naruszył w związku z tym prawo.

I SA/Sz 471/17 – wyrok WSA Szczecin z dnia 12-10-2017
Ocena staranności wykonywania obowiązków przez członków zarządu spółki

Wykonywanie obowiązków przez członków organów spółki powinno odbywać się z zachowaniem staranności wynikającej z zawodowego charakteru ich działalności. Owa staranność obejmuje, oprócz m.in. znajomości procesów organizacyjnych, finansowych, kierowania zasobami ludzkimi, także znajomość obowiązującego prawa i następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Podjęcie wykonywania obowiązków członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w sytuacji braku odpowiedniego wykształcenia i wiadomości lub doświadczenia potrzebnego do prowadzenia spraw i reprezentowania powinno być kwalifikowane jako naruszenie wymaganej staranności i sumienności. Z punktu widzenia art. 293 Kodeksu spółek handlowych, a tym samym w odniesieniu do osób objętych dyspozycją przepisu art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.), przy ocenie ich postępowania następuje odejście od przeciętnej, ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju staranności. W stosunku do członków organów spółki obowiązuje swoisty miernik w przedmiocie oceny ich postępowania co do rzetelności, wiedzy, sumienności, jakie powinny cechować członków organów.

I SA/Go 361/13 – wyrok WSA Gorzów Wielkopolski z dnia 04-09-2013
Obowiązek stałego monitorowania dokumentacji i stanu finansowego spółki kapitałowej przez członka zarządu

Zgodnie z art. 11 Prawa upadłościowego i naprawczego (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233) dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych a dłużnika będącego osobą prawną także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość majątku – i to nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Zgodnie z art. 293 § 2 KSH członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć szczególnej staranności. Członek zarządu, zgodnie z profesjonalnym charakterem pełnionej funkcji, w trakcie trwania swojego mandatu winien stale monitorować dokumentację spółki i jej stan finansowy